TÌM HIỂU VỀ RƯỢU VANG: NIÊN VỤ (VINTAGE)

Đối với người sành rượu vang thì khái niệm niên vụ/vintage là một rất quan trọng và luôn được chú ý cho việc ra quyết định thưởng thức, mua sắm hay lưu trữ. Tuy nhiên,  đối với những người mới bắt đầu tìm hiểu về rượu vang thì sẽ khá bỡ ngỡ với thuật ngữ này. Với bài viết hôm nay, Rượu vang nhập khẩu chính hãng Hải Phòng ACF sẽ giúp quý vị hiểu hơn niên vụ/vintage là gì và tầm quan trọng của thuật ngữ này.

Trên một vài nhãn chai rượu vang, bạn sẽ thấy nhà sản xuất ghi năm (ví dụ 2010, 2011, 2012, ...) trên chai. Con số này dùng để chỉ vụ thu hoạch nho cho công việc sản xuất rượu vang gọi là vingtage. Niên vụ/vintage 2012 là những trái nho cho thu hoạch cụ thể vào năm 2012. Hầu hết những dòng vang vintage có tác động rất lớn đến chất lượng rượu bởi vì nó được lên men trực tiếp từ trái nho thu hoạch niên vụ đó. Những niên vụ tốt cho trái nho tốt thì chất lượng rượu được  ra cũng tốt đó cũng là thông tin quan trọng giúp chỉ dẫn cho khách hàng có lựa chọn tốt hơn.

Khái niệm niên vụ/vintage được dùng để chỉ năm thu hoạch nho cho quá trình sản xuất rượu vang, cho dù năm đóng chai sau đó nhiều năm. Ví dụ Alteo Amarone 2009 - năm thu hoạch nho 2009 (thu hoạch nho vào khoảng giữa tháng 9 đầu tháng 10 năm 2009) , sau đó tiếp tục quy trình làm khô nho 4-5 tháng mới đem đi lên men. Rượu trẻ sau khi lên men được ủ 36 tháng trong thùng gỗ sồi. Nghĩa là 2013 mới đóng chai.

Thuật ngữ niên vụ/vintage lần đầu tiên xuất hiện vào thế kỷ 15. Nó được lấy từ những nhà cung cấp Pháp (thuộc vang thể giới cũ: Pháp, Italia, Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha; Vang thế giới mới: Australia, Chile, Hoa Kỳ, Argentina, Nam Phi, . ..) có nghĩa là thu hoạch vang (wine harvest) . Thuật ngữ này được dịch sang tiếng Latinh vinum (wine) và demere.

Luật lệ rượu vang của gần như tất cả các quốc gia đều cho phép nhà sản xuất rượu được cho thêm vào rượu vang một tỷ lệ nhất định nho từ những năm khác. Chẳng hạn ở Chile và Nam Phi, nếu niên vụ nho được ghi trên nhãn chai thì ít nhất 75% chai rượu phải sản xuất từ vụ nho năm đó, 25% còn lại là nho từ những niên vụ khác. Tỷ lệ này ở Australia, New Zealand và và một số quốc gia khác của Liên minh châu Âu là 85%. Ở Hoa Kỳ, tỷ lệ này là 85%, nhưng với các AVA (như Napa Valley) thì phải đảm bảo đạt tỷ lệ tối thiểu là 95%. Về mặt kỹ thuật, quy tắc 85% ở Hoa Kỳ áp dụng chung với rượu vang nhập khẩu, mặc dù có một số trở ngại rõ ràng trong quá trình thi hành quy định.

Ngược lại với Vintage là Nonvintage (viết tắt là NV), như chai La Fiole Du Page - Chateauneuf Du Page (chai vang vẹo) quý vị thường gặp tại Vietnam là rượu vang được pha trộn từ nho của các niên vụ khác nhau. Với những năm chất lượng nho giảm, nhà sản xuất sẽ pha trộn thêm nho của các năm tốt khác để giữ chất lượng rượu vang ổn định.

Champagne và một số Sparkling wine khác thường là không được ghi năm trên nhãn hiệu, lý do chính là các nhà sản xuất Champagne đã pha trộn rượu vang của nhiều năm lại với nhau nhằm đảm bảo sự ổn định về chất lượng. Cũng cần nói thêm rằng các nhà sản xuất Champagne luôn lựa chọn năm nào nho có chất lượng cao thì họ mới sản xuất và ghi năm trên nhãn hiệu và đó sẽ là những chai Champagne ngon.

1. Tại sao Vintage lại quan trọng đến vậy? Tầm quan trọng và những tranh cãi xoay quanh chủ đề này.

Ở các vùng sản xuất rượu vang có khí hậu lạnh (ôn đới) thì niên vụ/vintage rất quan trọng, vì nếu gặp niên vụ nho có khí hậu ấm quá thì nho sẽ chín kỹ hơn và cho hương vị rượu vang ngon hơn. Ngược lại, năm nào khí hậu lạnh quá sẽ khiến lượng đường trong nho sụt giảm mạnh và ảnh hưởng nghiêm trọng tới chất lượng rượu vang.

Ở các vùng trồng nho lớn, đặc biệt trong Thế giới Mới (Australia, Chile, Hoa Kỳ, Argentina, Nam Phi,...), mùa trồng trọt sẽ thường tốt hơn. Ở những vùng khô hạn, việc sử dụng hệ thống và kiểm soát việc tưới tiêu cũng góp phần vào các vụ thu hoạch đồng nhất. Tuy nhiên, những loại rượu vang này cũng thường được gắn nhãn bởi rượu vang vì nhu cầu tiêu dùng.

Rượu vang được sản xuất trong các niên vụ nho tốt đến từ nhà sản xuất có uy tín sẽ có giá thành cao hơn những niên vụ khác. Đặc biệt là với những dòng rượu vang có chất lượng sẽ ngon hơn nếu được ngâm ủ nhiều năm. Nhiều nhà sản xuất chỉ dẫn các niên vụ nho nổi bật trên nhãn chai, giúp đánh dấu số lượng chai rượu cần nuôi ủ thêm (trong những hầm rượu đúng tiêu chuẩn) để có hương vị tốt nhất, đạt đến độ ngon tuyệt đối . Còn lại, phần lớn rượu vang được sản xuất ra để uống ngay khi còn trẻ cho nên niên vụ nho không còn quan trọng nhiều. Những chai rượu thuộc phân hạng cao cấp phải kể đến các chai vang được phân hạn Grand Gru Classe của vùng Bordeaux. Rượu được ủ 18 tháng, thậm chí là 36 tháng hoặc lâu hơn mới đem đóng chai. Sau khi đóng chai còn được khuyên nên chờ thêm một vài năm nữa rượu mới đạt đến độ trưởng thành. Ví dụ: Vang Chateau Brane Cantenac, Margaux, Bordeaux, Pháp, được xếp hạng 2 theo hệ thống phân loại rượu vang Grand Cru Classé năm 1855. Vintage: 2009, tiếp tục trưởng thành và có thể bảo quản lên đến 30 năm. Nhà sản xuất khuyên thưởng thức ngon hơn từ năm 2017.

Ngày nay, với công nghệ phát triển và kỹ thuật làm rượu sáng tạo, hiện đại, các nhà sản xuất vẫn có thể sản xuất ra rượu vang khá ngon những niên vụ nho/vintage không thật sự xuất sắc. Do vậy, ở một mức độ nào đó, niên vụ/vintage không còn quá quan trọng như trước nữa, trái lại, người dùng có xu hướng chọn rượu vang dựa vào nhà sản xuất và nhà nhập khẩu nhiều hơn.

2. Trên góc độ người tiêu dùng, vintage sẽ mang đến cho quý vị thông tin gì?

Đa số những loại vang trắng, hồng và các loại vang đỏ có chất lượng cao nên dùng sớm, tối đa 3 - 4 năm sau khi sản xuất là tốt nhất. Chỉ các loại vang hảo hạng cao cấp mới nên để lâu năm. Khi đó chúng sẽ đạt đỉnh cao về chất lượng, còn loại vang rẻ tiền nếu để lâu sẽ bị hư hỏng. Với những yếu tố như thế cho quý vị biết thêm thông tin để quyết định có nên mua hay không?

Với những dòng rượu cao cấp đã đạt phân hạng như Grand Gru Classe, sau khi nhà sản xuất làm ra sẽ thường được bán cho các nhà đầu tư "nuôi" tiếp để vang trưởng thành hơn nữa. Khi cầm trên tay những chai như thế cho quý vị biết là vintage này đã đạt đỉnh cao của chất lượng để thưởng thức hay chưa. Với những chai vang hi-end quý vị cũng không cần quá ngạc nhiên khi giữa các vintage với nhau thì sẽ có giá cả khác nhau, thậm chí chênh lệch nhau gấp đôi giá do một phần yếu tố chất lượng và sự khan hiếm.

Rượu vang nhập khẩu chính hãng Hải Phòng ACF - Những chai vang hi-end, thời gian càng lâu giá càng cao

Khi cầm trên tay chai rượu vang, nhìn niên vụ/vintage là biết chai này có còn "uống" được hay không? Cũng nâng tầm đẳng cấp của quý vị trước các chiến hữu, đối tác hay nửa kia ở đại tiệc hay trên bàn "nhậu" ấm cúng nào đó.