Tóm tắt nội dung [Ẩn]
Trong suốt nhiều thập kỷ qua, Thế giới Rượu vang trên toàn cầu đã chứng kiến những thay đổi lớn với sự ra đời của thuật ngữ Terroir, khiến họ phải nhìn nhận một cách toàn diện từ phương thức sản xuất, chính sách bán hàng đến việc tiêu thụ rượu vang trong quá khứ, ở thời điểm hiện tại và định hướng tương lai. Cùng Rượu vang Hải Đăng tìm hiểu về "Terroir" trong bài viết ngày hôm nay nhé!
1. Terroir là gì? Và vì sao nó lại thu hút nhiều sự quan tâm của giới học thuật, nhà sản xuất, chuyên gia và người đam mê rượu vang đến như vậy?
Thuật ngữ Terroir bắt nguồn từ Pháp, thuật ngữ này có nền tảng phả hệ phức tạp. Terroir chỉ một khu vực hoặc địa hình nơi thường có diện tích nhỏ và có thổ nhưỡng cùng vi khí hậu (Microclimate) đặc biệt, bổ sung chất lượng cho các sản phẩm nông nghiệp. Thuật ngữ này thường được dùng trong ngành rượu vang và đặc biệt gắn liền với quá trình sản xuất rượu vang (Demossier 2011) , tuy nhiên không phải ai cũng hiểu thuật ngữ này. Như đã nói ở trên, thuật ngữ này ban đầu được sử dụng trong mối liên kết với những ghi chú hương đất trong nhiều dòng rượu vang của Thế giới Cũ. Quay trở lại những năm 1980, nhiều loại rượu vang được kiểm soát sản xuất bởi thuật ngữ này tuy nhiên chúng vẫn chịu ảnh hưởng từ những lỗi của rượu vang như lỗi nút chai (cork taint) , và bị hư hỏng bởi sự tăng trưởng của nấm men hoang dã (brettanomyces) .
2.4. Đặc điểm nổi bật của Terroir
2.1. Đặc điểm khí hậu
Khí hậu cơ bản của các vùng sản xuất rượu vang thường được chia làm hai loại: khí hậu mát mẻ và khí hậu ấm áp. Nho làm rượu vang xuất xứ từ vùng khí hậu ấm hơn cho lượng đường cao hơn (tạo ra rượu vang có độ axit cao hơn), trái lại, nếu nho làm rượu vang xuất xứ từ vùng khí hậu mát hơn sẽ có hàm lượng đường thấp hơn và duy trì được nồng độ axit cao hơn.
Ví dụ, Oakville AVA ở Thung lũng Napa là nơi quanh năm nhận được nhiều ánh nắng và nhiệt hơn vùng Médoc ở Bordeaux. Trong khi cả hai vùng cùng sản xuất Cabernet Sauvignon nhưng khu vực Médoc sẽ sản xuất rượu Cabernet với độ chua tự nhiên cao hơn do tác động của khí hậu, thời tiết.
2.2. Đặc điểm của Đất, thổ nhưỡng
Có hàng trăm loại đất, đá và khoáng chất khác nhau được ẩn bên dưới đất trong những vườn nho trên thế giới. Nhưng những loại đất trồng nho phổ biến nhất có thể được chia làm khoảng từ 5 đến 6 loại khác nhau, và từng loại có những ảnh hưởng đối với hương vị của rượu vang. Mặc dù hiện chưa có chứng cứ khoa học rõ ràng về sự liên hệ hương vị giữa “khoáng chất” có trong đất với những ghi chú khoáng chất thu được trong rượu vang, nhưng rõ ràng có điều gì đó đã xảy ra. Dường như đất hoạt động tương tự như một túi trà lọc cho nước chạy qua sau đó nước mới được hút bởi rễ cây nho.
Ví dụ, Đất ở Nam Phi đặc trưng với những loại đất granit 50 triệu năm tuổi. Đất granite được biết đến với khả năng giữ nhiệt và có thể làm giảm độ axit trong các loại nho sản xuất rượu vang có tính axit cao. Các nhà phê bình rượu đã mô tả rượu vang đỏ của Nam Phi giống như một loại than chì, đậm và giống như bê tông mới làm ẩm.
2.3. Đặc điểm Terrain (Địa hình)
Bạn có thể sẽ cảm thấy nghi hoặc nhưng trên thực tế, độ cao của vườn nho so với mực nước biển cũng chính là yếu tố rất quan trọng giúp xác định các vườn nho chất lượng. Bên cạnh độ cao thì các đặc điểm địa chất như núi, thung lũng, và nằm xa khu vực đất liền; những hệ thực vật khác chẳng hạn như tảo, vi sinh vật và cây cỏ; và những nguồn nước lớn cũng ảnh hưởng đến chất lượng, hương vị của một loại rượu vang được sản xuất từ một vùng cụ thể nhất định.
Ví dụ, ở vùng Mendoza của Argentina có những vườn nho cao khoảng 4.000 feet so với mặt nước biển. Ở độ cao rất cao này khiến cho nho Malbec có nồng độ axit cao do nhiệt độ ban đêm mát mẻ. Tiểu Thung lũng Uco bên trong vùng Mendoza nổi tiếng với nho Malbec có chất lượng cao và khả năng trưởng thành xứng tầm Malbec. Thung lũng Uco cũng là nơi có các khu vườn nho cao nhất ở Mendoza.
2.4. Đặc điểm thuộc về “truyền thống” (Tradition)
(Đặc điểm này chỉ có ở những vùng có truyền thống sản xuất rượu vang cụ thể) .
Các kỹ thuật sản xuất rượu vang truyền thống (và trồng nho truyền thống) cũng có thể góp phần tạo thành Terroir của rượu vang. Dù truyền thống là sự tương tác giữa con người với nhau, nhưng các phương pháp sản xuất rượu truyền thống có xu hướng phụ thuộc nhiều hơn vào thời tiết, khí hậu, thổ nhưỡng và địa hình của vùng.
Ví dụ: Ở Madeira, họ có phương pháp sản xuất truyền thống là dừng quá trình lên men sớm hơn, và tăng cường chất lượng rượu vang bằng cách thêm rượu mạnh brandy và ủ rượu trong thùng gỗ sồi ngoài trời, dưới ánh nắng. Điều này mang lại cho Madeira hương vị nướng cổ điển và hương vị các loại hạt.